“Ziek eerst maar even uit, daarna komt het wel goed.” Dit horen de zieke leerlingen die ik begeleid tijdens hun opname hier in het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis regelmatig. Van hun ouders, van artsen of verpleegkundigen, of van jou als docent. Begrijpelijk, want na een griepje haalt de leerling in kwestie de daardoor opgelopen achterstand zo weer in. Dat wordt anders als het herstel langer dan een paar weken duurt. Dan moet je als school een goed plan maken en de leerling helpen bij de inhaalslag. Maar wat nu als jouw leerling chronisch ziek is? Bij iemand met een chronische ziekte liggen klachten en de gevolgen daarvan altijd op de loer. Soms is je leerling te ziek om naar school te gaan, soms is hij zo moe dat hij de lange schooldagen niet vol kan houden. Maar er zijn ook momenten dat het best goed gaat en jouw leerling volledig mee kan doen. Het lastige is dat zo’n ziekte niet is te plannen. Vaak is het verloop onvoorspelbaar. En dat maakt het best ingewikkeld!
Voor chronisch zieke kinderen is onderwijs meer dan alleen kennis opdoen. Het betekent ook:
- Contact met klasgenootjes, vriendjes en vriendinnetjes;
- Structuur en afleiding: even weg uit alle hectiek rondom de vele ziekenhuisbezoeken, medicijnen en onderzoeken;
- Houvast in de onbekende en onzekere medische wereld;
- Voor even kind zijn zoals alle kinderen, even niet ziek zijn, even niet beperkt worden in doen en laten;
- Een toekomstperspectief, want wie leert, bouwt aan zijn toekomst.
Daarom is een leerling met een chronische aandoening meestal niet gebaat bij ‘even uitzieken’. En wel hierom:
- Opmerkingen over uitzieken en wachten tot het beter gaat stellen hem niet gerust. Ook kinderen begrijpen dat hun klas gewoon doorgaat en dat ze veel missen. En dat ze die achterstand een keer in moeten halen. Mijn ervaring is dat leerlingen eerder onrustig worden van de boodschap om eerst uit te zieken. De ziekte blijft namelijk!
- Een bekend verschijnsel van een chronische ziekte is chronische vermoeidheid. Thuisblijven tot het beter gaat is geen optie, want ook de chronische vermoeidheid blijft, en de achterstand groeit. Ik hoor mijn leerlingen dan ook vaak zuchten: “Hoe moet ik dat allemaal inhalen? Ik ben al zo moe!”
- Chronisch zieke kinderen verzuimen meestal vaker dan gemiddeld, door opvlamming van de ziekte of door ernstige vermoeidheid. Eén goede structurele oplossing voor de hele schoolperiode geeft betere resultaten dat symptoombestrijding per verzuim.
- Als een leerling er geen gat meer in ziet en zich niet voldoende gesteund voelt door jou als zijn docent, zal hij vaak liever helemaal thuisblijven. Dan werkt het ontbreken van een goed plan dus juist meer verzuim en achterstand in de hand.
- Komen wanneer het kan en thuisblijven wanneer het niet gaat, betekent zonder goed onderwijsplan dat deze leerling bepaalde onderwerpen goed beheerst, en andere volledig heeft overgeslagen. Blijven zitten betekent dat hij allerlei dingen opnieuw moet doen, die hij al wel beheerst. En wie garandeert ons dat het volgend jaar beter gaat?
Kortom, genoeg redenen die vragen om een gedegen onderwijsplan op maat voor chronisch zieke leerlingen. Denk daar samen met de ouders én de leerling over na. Er zijn allerlei mogelijkheden voor een aangepast programma, een aangepast rooster of zelfs een aangepast examen. Er zijn ook verschillende manieren om online of op afstand lessen te kunnen volgen, bijvoorbeeld met Klassecontact. Al die mogelijkheden zijn er op gericht om chronisch zieke leerlingen een stijgende lijn te bieden en de leerling op niveau te houden. Dat is goed, want met een hogere opleiding zijn er meer mogelijkheden voor lichamelijk minder zwaar werk. En daar is iemand met een chronische ziekte bij gebaat.
Ik kan me voorstellen dat je als docent niet direct de juiste aanpak weet. Ieder kind is anders, en ieder ziektebeeld brengt andere mogelijkheden en beperkingen met zich mee. Maar uitzieken en dan verder kijken is voor wat betreft onderwijs in ieder geval geen optie! Neem dus gerust contact met mij of mijn collega’s van het Expertisecentrum Ziek en Onderwijs op voor advies of hulp. Wij hakken dagelijks met dit bijltje, en denken graag met je mee. Zo zorgen we samen voor goed onderwijs voor íeder kind in Nederland!