Een zieke eindexamenkandidaat: “Wat nu?”

Expertisecentrum Ziek en Onderwijs 3. Leerkracht/docent, 4. Samenwerkingsverband

De examentijd breekt weer aan. Een spannende periode voor zowel de examenkandidaat als voor de docenten. Wanneer een leerling kampt met een langdurige of chronische ziekte, is de examenperiode nog veel spannender. Voor de leerling, maar ook voor jou als docent. Hoewel veel mensen denken dat de kans op een diploma dan verkeken is, hoeft dit echter helemaal niet zo te zijn. Benieuwd naar welke mogelijkheden er zijn?

Er zijn diverse mogelijkheden voor een aangepast examen of PTA voor jouw leerling afhankelijk van zijn of haar belemmeringen. Denk bijvoorbeeld eens aan:

  • Verlenging van tijd voor toetsen en examens;
  • Inhalen van toetsen en examens op een ander tijdstip;
  • Aanpassing van schoolexamens, zoals bijvoorbeeld de stof mondeling in plaats van schriftelijk toetsen of enkele examens samenvoegen;
  • Het minder arbeidsintensief maken van verplichte examenonderdelen. Bij praktijkexamens kan bijvoorbeeld iemand volgens instructies van de leerling de opdrachten uitvoeren, als dit voor hem of haar lichamelijk te zwaar is;
  • Spreiding van het centrale examen over het eerste, tweede en derde tijdvak (in mei, juni, resp. augustus);
  • Spreiding van het eindexamen over twee schooljaren;
  • Afname van examens op een andere locatie (thuis of in het ziekenhuis);
  • De leerling in een aparte ruimte laten werken , dit geeft meer rust zowel voor de leerling zelf als voor de andere examenkandidaten;
  • Tijdens het examen een time-out inlassen zodat de leerling even kan rusten.

Voorschriften en eisen

Zoals je ziet zijn er mogelijkheden te over. Toch zijn er wel een aantal eisen en voorschriften waar je je aan moet houden. Als je schoolexamens aanpast, moeten deze wel de voorgeschreven stof dekken. Minder toetsen mag bijvoorbeeld wel, maar delen van de verplichte stof weglaten mag niet. De meeste aanpassingen moet je als school melden bij de Inspectie van het Onderwijs. Over verdergaande aanpassingen kan de school overleggen met het College voor Toetsen en Examens. Je kunt vragen om een verklaring van een deskundige (bijvoorbeeld een arts of psycholoog) om de noodzaak van de aanpassing te onderbouwen.

Voorbereidingen treffen

Bij een leerling met een chronische of langdurige ziekte kun je als school van te voren zoveel mogelijk regelen. Denk er bijvoorbeeld aan dat er als de leerling op een andere locatie examen doet er extra surveillanten nodig zijn. Dit geldt ook als het examen in een andere ruimte binnen school wordt afgenomen of als de leerling een (extra) rustpauze krijgt. Als je leerling opgenomen is in het ziekenhuis kun je samen met een consulent onderwijsondersteuning zieke leerlingen regelen dat het examen daar afgenomen wordt.

Spreiding over verschillende tijdvakken

Bij spreiding van de examens over de tijdvakken kun je de examens van de vakken die de leerling al klaar heeft in het eerste tijdvak laten doen. De andere vakken kun je uitstellen tot het tweede. De leerling heeft zo meer tijd om voor enkele vakken de schoolexamens nog af te ronden. Eventueel kunnen er nog vakken in het derde tijdvak (augustus) gedaan worden. Let wel, dit zijn dan staatsexamens. Ook kan het derde tijdvak gebruikt worden voor herkansingen. Wordt een leerling vlak voor of tijdens het eerste tijdvak ziek? Ook dan kun je uitwijken naar de andere tijdvakken.

Niet onnodig laten zakken

Zeker als je als school in een vroegtijdig stadium signaleert dat het reguliere examen mogelijk niet realistisch is voor één van je leerlingen, zijn er heel veel alternatieven die jouw leerling toch helpen naar het diploma. Gelukkig maar, want als je chronisch of langdurig ziek bent, kan een diploma op een positieve manier bijdragen aan je toekomstbeeld. Laat een zieke leerling dus niet onnodig zakken!