Onderwijsondersteuning voor langdurig, chronisch of ernstig zieke leerlingen bestaat al decennialang. In Rotterdam bestaat het zelfs al 102 jaar, zoals collega Murielle onlangs beschreef.
Momenteel verzorgen consulenten van de Educatieve Voorziening onderwijs aan zieke leerlingen die in een academisch ziekenhuis zoals het Erasmus MC verblijven. Consulenten in de regio verzorgen de onderwijsondersteuning aan zieke leerlingen in een regionaal ziekenhuis of thuis, vanuit een onderwijsadviesbureau. Ik werkte al als regioconsulent, en sprong afgelopen maanden bij in het Erasmus MC-Sophia. Ik ontdekte drie verschillen.
Landelijke ontwikkelingen: naar één organisatie
Wat betreft de onderwijsondersteuning aan zieke leerlingen zijn nieuwe ontwikkelingen gaande: het voornemen is om in de nabije toekomst alle consulenten, zowel die van de Educatieve Voorzieningen als die uit regio, onder te brengen in één landelijke stichting. De voorbereidingen zijn in volle gang. Het bijzondere aan de regio Rotterdam is dat consulenten van de Educatieve Voorziening en regioconsulenten al jaren verenigd zijn in één stichting: het Expertisecentrum Ziek en Onderwijs.
Zelf werk ik sinds twee jaar als regioconsulent bij het Expertisecentrum. De afgelopen maanden sprong ik, wegens onderbezetting bij de Educatieve Voorziening, bij als consulent in het Sophia-Kinderziekenhuis. Het leek me een mooie ervaring, ook gezien de landelijke ontwikkelingen, waarbij de samenwerking tussen Educatieve Voorziening en de regio mogelijk nog meer geïntensiveerd wordt en er wellicht ook meer overlap tussen onze werkzaamheden zal ontstaan.
Drie verschillen tussen regio en ziekenhuis
1: Fysieke lessen
In een academisch ziekenhuis hebben álle zieke leerlingen met een langdurige opname de mogelijkheid les te krijgen aan bed of in het schoollokaal in het ziekenhuis. Ook in de regio geven wij fysiek les, maar niet vanzelfsprekend aan alle leerlingen. Dat is zeer tijdrovend – denk alleen al aan de reistijd – en daardoor simpelweg niet mogelijk voor iedere leerling. Online lessen vormen soms een goed alternatief. Onze missie is om alle langdurig en ernstig zieke leerlingen ondersteuning te bieden. In overleg met de school of het samenwerkingsverband zoeken wij ook naar andere vormen van onderwijsondersteuning. KlasseContact van KPN is een van de mogelijkheden die regioconsulenten regelmatig inzetten.
2: Onvoorspelbaarheid
Tijdens het meedraaien in het ziekenhuis merkte ik dat het werk daar niet alleen heel afwisselend, maar vooral ook heel onvoorspelbaar kan zijn. Het gebeurde heel regelmatig dat een dag totaal anders liep dan verwacht. Bijvoorbeeld: een kind dat ik net les wilde gaan geven, moest halsoverkop verhuizen naar een andere kamer. Een andere leerling werd na 15 minuten les opgehaald voor een ingreep onder narcose. Ook maakte ik verschillende keren mee dat een kind dat ik wilde onderwijzen, naar huis mocht.
3: Duur begeleiding
Het werk van een consulent onderwijsondersteuning behelst veel meer dan lesgeven alleen. Onlangs gaf collega Monique in haar blog al een mooi inkijkje in de werkdag van een consulent in het ziekenhuis. Tijdens het meedraaien in het Sophia hield ik me toch vooral bezig met het lesgeven. Dit was het meest praktisch en ik vond het heerlijk, want ik ben een echte juf. Maar mijn werk in de regio vind ik ook nog steeds erg fijn en zou ik niet willen missen. In het Sophia worden jaarlijks ongeveer drie keer zoveel leerlingen begeleid als in onze regio. Dit komt mede doordat veel begeleidingstrajecten in het ziekenhuis van korte duur zijn; alleen voor de periode dat een kind is opgenomen. De trajecten in de regio zijn gemiddeld wat langer van duur.
Met sommige leerlingen die je langere tijd begeleidt, thuis of in het ziekenhuis, bouw je echt een band op. Zoals bij een leerling die ik momenteel help bij de voorbereiding op haar examen. Binnenkort doet ze examen en dan houdt onze ‘samenwerking’ ineens op. Een heel gek idee.
Bijdragen aan ontwikkeling
Ik zag tijdens de afwisseling tussen de leerlingen in de regio en in het Erasmus MC-Sophia ook één heel belangrijke overeenkomst: wij werken allemaal met zieke leerlingen, in een heftige fase in hun jonge leven. Een fase waarin alle consulenten, ongeacht werklocatie, proberen een mooi en belangrijk steentje bij te dragen aan hun ontwikkeling, door passende onderwijsondersteuning te bieden. Het is zeer afwisselend werk dat geen dag of week hetzelfde is. Keer op keer verwondert het mij weer waartoe kinderen in staat zijn, ondanks hun ziek zijn en beperkingen.