Een vrij traumatische ervaring was het, zo’n veertig jaar geleden… Toen ik een jaar of zes was, moest ik geopereerd worden en heb hier een klein poosje voor in het ziekenhuis gelegen. Op de dag van de operatie werd ik naar een lege, kale gang gebracht. Hier heb ik alleen in mijn bed liggen wachten op wat er zou gaan gebeuren. Ik wist niet wat en hoe. Eenmaal in de operatiekamer kreeg ik een kapje over mijn gezicht met een misselijkmakende geur. Het overviel me en ik stribbelde tegen. Om het kapje over mijn gezicht te kunnen plaatsen, moest ik worden vastgehouden. Dat dit kapje voor de narcose was, had niemand mij verteld. Niemand had me überhaupt voorbereid op wat er zou gebeuren en er was niemand om me te begeleiden tijdens dit proces. De tijden zijn gelukkig veranderd en nu mogen ouders mee om hun kind te begeleiden en zijn er medisch pedagogische zorgverleners die hierin een hele belangrijke rol vervullen.
Lian Klaassen
Over die belangrijke rol van de medisch pedagogisch zorgverlener (MPZ) wilde ik graag meer weten. Hiervoor heb ik MPZ Lian Klaassen gevraagd, aangezien zij dit werk al 25 jaar doet en ik met haar samenwerk in het team van de afdeling nefrologie. Lian: “Ik kom nog graag mijn bed uit om dit werk te doen. Ik vind de afwisseling van het werk ontzettend leuk en ook dat je van betekenis kunt zijn voor een kind en ouders.”
Werkzaamheden
Ik vroeg Lian naar het doel van het werk van een medisch pedagogisch zorgverlener (MPZ). “Kort samengevat heeft ons werk als doel om problemen in de ontwikkeling van een patiënt als gevolg van ziekte, opname en behandeling te voorkomen of te minimaliseren. En ook de patiënt en het gezin begeleiden betreffende de omgang met de ziekte en behandeling,” vertelt Lian.
“Het begint altijd met een hulpvraag van het kind of van ouders. Deze wordt geïnventariseerd door een arts, door de verpleging of door ons. Vervolgens gaan we kennismaken,” licht Lian toe. “Door in gesprek te gaan, kunnen we bepalen wat er nodig is voor dit kind en/of ouders. Soms zijn hier ook broertjes en zusjes bij betrokken.”
Lian is zowel betrokken bij kinderen die naar de polikliniek komen als bij kinderen die klinisch zijn opgenomen. Op de polikliniek helpt Lian voornamelijk kinderen die prikangst hebben of bang zijn voor een onderzoek. Lian: “Ik bereid deze onderzoeken dan met hen voor en ben aanwezig bij het onderzoek zelf. Ouders kunnen zelf ook een hulpvraag hebben, bijvoorbeeld over medicatie. Soms laat een kind bepaald gedrag zien als gevolg van een bijwerking van een medicijn.” Lian kan dan advies geven over hoe hiermee om te gaan of ouders verwijzen naar de juiste instantie voor hun hulpvraag.
Bij de kinderen die klinisch zijn opgenomen kunnen de hulpvragen uiteen lopen. Ook hier zijn er regelmatig kinderen angstig voor een prik of een onderzoek. “Het kan ook zijn dat het kind ontspanning nodig heeft. Dit gebeurt bijvoorbeeld middels spelcontact. Spelcontact kan echter ook een middel zijn om het kind zich te laten uiten over dingen die hem/haar bezighouden,” legt Lian uit.
Het werk van een MPZ raakt soms het werkveld van een medisch maatschappelijk werker of een psycholoog. Lian heeft dan ook regelmatig overleg met hen. Korte lijnen zijn belangrijk. Ze stemmen af wie wat doet en soms spreken ze ouders en het kind ook gezamenlijk.
Wat heeft het kind nodig
Ik heb Lian gevraagd of zij nog een tip heeft voor mensen die met een ziek kind te maken hebben. Dit kunnen ouders zijn, maar ook familie, vrienden, klasgenoten. Lian heeft een advies: “We zijn snel geneigd iets te willen oplossen of invullen voor het kind, wat heel begrijpelijk is. Probeer echter de tijd te nemen om te luisteren en kijken, om zo goed aan te sluiten bij de behoeften van het kind.”
Samenwerking
Binnen het ziekenhuis treffen wij elkaar bij verschillende multidisciplinaire overleggen en voor vragen weten we elkaar te vinden. We hebben allebei wel een heel eigen taak. De medisch pedagogisch zorgverlener is er voor de begeleiding en ondersteuning bij de medische behandeling. Wij zijn er als consulenten onderwijsondersteuning zieke leerlingen voor het onderwijs en Lian benadrukt hoe belangrijk dit is: “School is vaak het gezonde stukje van de zieke leerling, die even niet met zijn/haar ziekte bezig hoeft te zijn. Het is goed dat de kinderen zich blijven ontwikkelen, ondanks hun ziekte.” Daarnaast wil ik zelf benadrukken hoe belangrijk en waardevol het is dat er medisch pedagogische zorgverleners zijn, uit eigen ervaring… Maar we concluderen ook dat de samenwerking tussen alle verschillende betrokkenen binnen het ziekenhuis enorm waardevol is voor zieke leerlingen én hun familie.